Θα ήθελα ξεκινώντας να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαι εδώ ως εκπρόσωπος της ΕΡΤopen, αφού η συλλογικότητα δεν έχει εκπροσώπους. Και δεν έχει, όχι για κάποιο ιδεολογικό λόγο, αλλά γιατί ποτέ δεν κατάφερε να συγκροτηθεί ως συλλογικότητα, πράγμα που είναι ένα από τα προβλήματα στα οποία θα αναφερθώ στη συνέχεια.
Κατά συνέπεια θα μεταφέρω την προσωπική μου εμπειρία ως αλληλέγγυος στον αγώνα της ΕΡΤ, αλλά και κάποια αποτελέσματα μιας έρευνας που έκανα τις τελευταίες μέρες με ένα ερωτηματολόγιο που συνέταξα και απεύθυνα σε αγωνιζόμενους εργαζόμενους/ες της ΕΡΤ και αλληλέγγυες/ους για να μην εμφανιστώ εδώ καπελώνοντάς τους/τες.
Στο θέμα μας, που είναι η Αυτοδιαχείριση και ο Κοινωνικός Έλεγχος στον Αγώνα της ΕΡΤ, μόνο ένα πράγμα είναι σίγουρο. Ότι βιώθηκαν με πολύ διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τον τόπο στον οποίο έδωσε κάθε πρόσωπο αυτόν τον αγώνα. Μια σχετικά ασφαλής μέθοδος είναι να εξετάσουμε τρεις παράγοντες: Την διάρκεια, την διάχυση και τις διαδικασίες που δημιουργήθηκαν για να βγάλουμε ένα συμπέρασμα.
Ως προς τη διάρκεια δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Οι άνθρωποι που παρέμειναν και συνεχίζουν τον αγώνα είναι λίγο-πολύ αυτοί που αποφάσισαν να μην νομιμοποιήσουν τα άθλια μορφώματα που δημιουργήθηκαν μετά το Μαύρο, δηλαδή της "Δημόσιας Τηλεόρασης" και της "Δημόσιας Ραδιοφωνίας" που κατέληξαν στη ΝΕΡΙΤ, καταθέτοντας αίτηση πρόσληψης σε αυτά. Και παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή τους είχε έξάρσεις και υφέσεις, για πολλούς παράγοντες που είναι τόσο πολιτικοί, όσο και προσωπικοί, αυτός ο πυρήνας παρέμεινε και παραμένει σχετικά συμπαγής. Σε αυτόν ήρθαν να προστεθούν αλληλέγγυοι και αλληλέγγυες, από πολύ διαφορετικές πολιτικές και κοινωνικές αφετηρίες, με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα έναν αριθμό αγωνιζόμενων προσώπων που σύμφωνα με μια -όχι και τόσο ασφαλή- εμπειρική εκτίμηση είναι περίπου το ένα τρίτο των αρχικών εργαζομένων της ΕΡΤ την περίοδο του Μαύρου σε πανελλαδικό επίπεδο. Χοντρικά, ένα ακόμη τρίτο εντάχθηκε στα προγράμματα των μορφωμάτων με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και άλλο ένα τρίτο "εξαερώθηκε ή εξαφανίστηκε" κλεισμένο συνήθως στο σπίτι του με ψυχολογικά προβλήματα.
Οι εξάρσεις συμμετοχής σημειώθηκαν κυρίως στις προεκλογικές περιόδους και ήταν, δυστυχώς, εξάρσεις ανάθεσης. Είχαν λίγο-πολύ το χαρακτηριστικό του "βάζουμε πλάτη στο ΣΥΡΙΖΑ για να μας λύσει το πρόβλημά μας" με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να χάνεται το μέτρο. Βοηθούσε σε αυτό και η άρνηση των κομμάτων της συγκυβέρνησης να "νομιμοποιήσουν" την πειρατική ΕΡΤ συμμετέχοντας στο πρόγραμμά της ως καλεσμένοι, αλλά η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν προσπαθούσε και πολύ να τους μεταπείσει. Γενικά, δόθηκε λόγος και σε υποψήφιους άλλων σχημάτων, όπως της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΕΕΚ, του ΚΚΕ, της ΔΗΜΑΡ κλπ, αλλά σε γενικές γραμμές στα "προεκλογικά προγράμματα" υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση των υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ. Πράγμα που αν εξετάσει κανείς την δημογραφία των ανθρώπων που χειρίζονταν τα μικρόφωνα είναι μάλλον λογικό...
Περνώντας στις διαδικασίες που δημιουργήθηκαν και στο αν αυτές οδήγησαν τελικά στην αυτοδιαχείριση, η εικόνα είναι ιδιαίτερα μεικτή. Από την εμπειρία μου στην Αθήνα μπορώ να ισχυριστώ υπεύθυνα ότι δεν υπήρξε καμιά μορφή αυτοδιαχείρισης όπως την ξέρουμε τουλάχιστον, δηλαδή μια αυτοδιαχείριση που να αυτοπροσδιορίζεται και να θεσμίζει. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξε μια μορφή αυτοοργάνωσης με σύνθετα χαρακτηριστικά. Υπήρξαν ακόμη και συνέλευσεις, αλλά δυστυχώς πολύ λίγες, και με περιορισμένη αποφασιστική ισχύ. Υπήρξαν επίσης προτάσεις για λειτουργικές συνέλευσεις, ομάδες εργασίας ή συντακτικές ομάδες, οι οποίες απέτυχαν ή δεν υλοποιήθηκαν. Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι αυτή την κατάληξη, αλλά δεν ξέρω ούτε αν σας ενδιαφέρουν, ούτε αν χωράει ο χρόνος για να τους συζητήσουμε διεξοδικά. Πάντως, σε γενικές γραμμές στην Αθήνα η αυτοοργάνωση του αγώνα έγινε με συγκρούσεις ομάδων εξουσίας που είτε υπήρχαν, είτε δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκειά του. Αν σας ενδιαφέρει μπορούμε να το συζητήσουμε στις ερωτήσεις σας.
Στον αντίποδα κινήθηκε η Θεσσαλονίκη και αρκετοί περιφερειακοί σταθμοί. Εκεί υπήρξαν τακτικές συνελεύσεις με αποφασιστικό χαρακτήρα. Και εδώ όμως έχουμε παραλλαγές. Υπήρξαν συνελεύσεις, όπου η συμμετοχή των αλληλέγγυων ήταν δεδομένη, και άλλες πιο κλειστές στις οποίες συμμετείχαν μόνο οι εργαζόμενοι που διαμόρφωναν τις θέσεις του αγώνα. Σε μεγάλο βαθμό, είναι συνάρτηση του αριθμού των αρχικών εργαζομένων και αλληλέγγυων προσώπων, αλλά και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της κινηματικής εμπειρίας που είχε ο κάθε τόπος. Υπήρξαν επίσης πιο "αριστερίστικες" και πιο οριζόντιες προσεγγίσεις ως προς το πρόγραμμα και την συνδιαμόρφωσή του.
Θα κλείσω αυτήν την ενότητα με το ζήτημα της διάχυσης. Σε αυτόν τον παράγοντα η εμπειρία μου από την Αθήνα -παρά τα προβλήματα στο Ραδιομέγαρο που το άδειασαν από κόσμο γύρω στα μέσα Αυγούστου, στερώντας το από μια πολύτιμη άμυνα- είναι μάλλον θετική. Το πρόγραμμα κατάφερε να διασυνδεθεί με κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες και να είναι εκεί, καλύπτοντάς τους συστηματικά. Πράγμα που οδήγησε σε μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεπίδρασης. Στο επίπεδο της επίδρασης τα πράγματα έγιναν καλύτερα μετά την επιστροφή του Δικτύου της ΕΡΑ στα FM του λεκανοπεδίου και την ψηφιακή μετάδοση της ΕΤ3 στους τηλεοπτικούς δέκτες σε ορισμένες περιοχές.
Η Θεσσαλονίκη, αν και από την αρχή είχε πολύ μεγάλυτερη διάχυση στα κινήματα, βοηθώντας και εμάς στην Αθήνα να διεκδικούμε να μπουν ζητήματα όπως οι Σκουριές στο κεντρικό δελτίο του Ραδιομεγάρου, μετά την επίθεση στο Χορτιάτη και την ουσιαστική εξαφάνιση της φωνής της νομίζω ότι υποχώρησε ως προς την επίδρασή της στην περιοχή, αν και παρέμεινε πανίσχυρη στην διαχυσή της προς τα κοινωνικά και εργατικά κινήματα της πόλης. Με τη μερική επαναφορά της αργότερα στα FM και στους τηλεοπτικούς δέκτες κατάφερε να ανακτήσει το χαμένο έδαφος.
Θα είχε ενδιαφέρον να καταγραφεί με πιο επιστημονικό τρόπο ο βαθμός διάχυσης του αγώνα της ΕΡΤ σε περιοχές που δεν έχασε ποτέ το σήμα της όπως στη Ζάκυνθο ή τα Χανιά. Θα αναφέρω μόνο ενδεικτικά το γεγονός ότι αυτή είναι ίσως η πρώτη φορά στην Ιστορία της χώρας, όπου το κόμμα που κέρδισε τις πρόσφατες εκλογές είχε το ίδιο ποσοστό σε αστικές και αγροτικές περιοχές. Θα διατυπώσω την υπόθεση εργασίας ότι σε αυτό συνέβαλλε η ύπαρξη ισχυρού σήματος στην περιφέρεια, αλλά όχι στο λεκανοπέδιο και τη Θεσσαλονίκη, χωρίς φυσικά να μπορώ να το αποδείξω.
Αυτά σε σχέση με την εμπειρία μου.
Και τώρα ας περάσουμε στην έρευνα.
Μέχρι να ανοίξει το αρχείο θα σας πω το πιο σύντομο ανέκδοτο των ημερών: Λάμπης Ταγματάρχης.
Υπάρχει ένα ζήτημα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της έρευνας και αυτό είναι μια σημαντική, κατά τη γνώμη μου, ανισομέρεια των ανθρώπων που έλαβαν μέρος σε αυτήν. Μέχρι τώρα το δείγμα μπατάρει σημαντικά προς την πλευρά των αλληλέγγυων προσώπων σε ποσοστό 66% αφήνοντας μόνο 34% στους πρώην εργαζόμενους/ες της ΕΡΤ. Γι αυτό δεν θα ανακοινώσω σήμερα τίποτα σχετικό με τον αγώνα της ΕΡΤ, αλλά μόνο κάποια αποτελέσματα για τα Κοινά που δεν επηρεάζονται από αυτή την ανισομέρεια του δείγματος.
Στην ερώτηση "Γνωρίζεις τι είναι τα Κοινά Αγαθά" το 95% απαντά "Ναι" και μόνο ένα 5% "Όχι".
Στην επόμενη ερώτηση όπου ζητείται από μια λίστα να επιλεγούν τα Κοινά Αγαθά ποσοστό πάνω από 90% συγκεντρώνουν ο αέρας, το νερό, οι δημόσιοι χώροι, η πολιτιστική κληρονομιά και το φυσικό περιβάλλον, το τελευταίο με το μεγαλύτερο ποσοστό αποδοχής που αγγίζει το 97%, στο 88% καταγράφεται η ενέργεια, ενώ το Διαδίκτυο και τα ΜΜΕ κινούνται σχετικά χαμηλά με 66 και 68% αντίστοιχα.
Επίσης σε αυτή την ερώτηση ένα 34% τσεκάρει και την ανοιχτή επιλογή άλλο/άλλα προσθέτοντας στον χώρο των Κοινών Αγαθών αρκετά ακόμη συγκεκριμένα αγαθά όπως την τροφή και τη στέγαση, αλλά και μικρές φράσεις όπως "τα πάντα όλα" ή "πρόκειται για πεδίο διεκδίκησης ενός άλλου ανθρωπολογικού τύπου".
Τέλος ενδιαφέρον έχει το ντουέτο ερωτήσεων "Ποιος πρέπει να κατέχει/διαχειρίζεται τα Κοινά Αγαθά", όπου η συντριπτική πλειοψηφία (71 και 73% αντίστοιχα) απαντά "η Κοινωνία" ενώ στο κομμάτι της κατοχής "Κανείς" απαντά το 15%, "το Δημόσιο" το 10% και "το Κράτος" μόνο το 3%. Ως προς τη διαχείριση "Κανείς" απαντά μόνο το 2%, το Δημόσιο ανεβαίνει στο 22% ενώ το Κράτος ανεβαίνει λίγο και φτάνει το 4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Μηδέν βρίσκονται οι δύο επιλογές Ιδιωτικοποίησης που δίνονται και ως προς την κατοχή και ως προς την διαχείριση των Κοινών, η πρώτη "υπό συγκεκριμένο πλαίσιο" και η δεύτερη "χωρίς κανένα έλεγχο".
Δίνω το λόγο τώρα στον επόμενο ομιλητή και θα χαρώ να συζητήσουμε αργότερα τις ερωτήσεις και τις παρατηρήσεις σας.
No comments:
Post a Comment