Η Βάσω Χρήστου είναι μια μυστήρια περίπτωση ανθρώπου. Σε μια χώρα που ο μέσος δικηγόρος συμπεριφέρεται τουλάχιστον σαν Καθηγητής Ποινικού Δικαίου κι ο τελευταίος κομπάρσος της τηλεόρασης περιφέρεται από δω κι απο κει με ύφος, Ποιος είναι είπαμε ο Ρόμπερ Ντε Νίρο; και μια εποχή που οι περισσότεροι, ιδιωτικά και δημόσια, έχουν κάνει εικόνισμα την φράση του Μοντεχρήστου του Αρκά, Αν δεν πουλήσεις μούρη εδώ μέσα, σε έχουν όλοι χεσμένο! η Βάσω Χρήστου εξακολουθεί να κρατάει χαμηλό προφίλ. Και κατά την προσωπική μου γνώμη, υπερβολικά χαμηλό, σίγουρα χαμηλότερο από αυτό που πραγματικά της αξίζει.Είναι δικαίωμά της, ίδιον του χαρακτήρα της και επιλογή της ίδιας. Είναι ακόμα και μια ένδειξη για το ποιόν της, ανεξάρτητα από το αν συμφωνείς ή διαφωνείς με τον τρόπο που χειρίζεται το θέμα. Έτσι είναι η Βάσω, take it or leave it. Aθόρυβη, διακριτική, πρόθυμη να οργανώσει λογοτεχνικά εργαστήρια και εκδηλώσεις της Αλεφ, να εξομαλύνει διαφορές και να κρατήσει το επίπεδο σε μια κουβέντα που πάει να εκτραπεί.
Συνήθως όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δεν δημιουργούν έναν μεγάλο συγγραφέα. Κι αυτό δεν είναι απολύτως ψέμμα, ούτε μόνο δημόσιες σχέσεις και image. Η δουλειά του συγγραφέα είναι πλήρους απασχόλησης, ο συγγραφέας δουλεύει 24 ώρες το 24ώρο, 7 μέρες την βδομάδα, 365 μέρες τον χρόνο. Είναι εγκλωβισμένος μέσα στο κεφάλι του, και ποτέ δεν μπορεί να ξεφύγει από τις ιστορίες που τον στοιχειώνουν. Άρα δεν μπορεί να είναι πάντοτε καλόβολος, είναι νορμάλ να σε διαολοστείλει ανα πάσα στιγμή, χωρίς εμφανή εξωτερικό λόγο, μόνο από την πίεση που του εξασκείται από την ιστορία που μεγαλώνει σαν μωρό ή σαν καρκίνος μέσα του.
Τα πρώτα κείμενα της Βάσως που διάβασα ήταν διηγήματα επιστημονικής φαντασίας. Και επηρέασμένος από την τσίχλα που είχα στον εγκέφαλο - περί της επιθετικότητας του συγγραφέα, όπως αναλύεται στην πιο πάνω παράγραφο - προετοιμάστηκα να τα αντιμετωπίσω με επιείκια και συγκαταβατικά. Δεν χρειάστηκε. Γιατί εκεί ανακάλυψα μια Βάσω που απέχει έτη φωτός από την εικόνα της. Τα περισσότερα από αυτά τα διηγήματα είναι ενταγμένα σε μια εννιαία θεματική, που σιγά- σιγά σχηματίζει μια ολόκληρη εικόνα για τον κόσμο. Είμαι απόλυτα βέβαιος πως κάποτε θα εκδοθούν συνολικά και τότε θα μπορεί ο καθένας να σχηματίσει ανεπηρέαστα την δική του γνώμη. Η δική μου είναι πως πρόκειται για σημαντικό έργο.
Οι Λαξευτές της Παλίρροιας από την άλλη, εκδόθηκαν ήδη και θα υποστούν την κριτική που τους αξίζει από το αναγνωστικό κοινό. Εδώ εκφράζεται μια "άλλη" Βάσω. Το βιβλίο εντάσσεται καθαρά στην Fantasy λογοτεχνία. Οι Λαξευτές της Παλίρροιας έχουν όλα τα κλασσικά χαρακτηριστικά αυτού του είδους (Ήρωες, Σπαθιά, Χρήση της Μαγείας, έναν Μεσαιωνικό Απόηχο, κλπ) αλλά παράλληλα το βιβλίο εμβαθύνει τόσο πολύ στους χαρακτήρες και τον κόσμο τους που κυριολεκτικά βυθίζεσαι μέσα σ΄αυτόν.
Και φυσικά η Βάσω δεν φοβάται να κολυμπήσει στα βαθιά, εκεί όπου πνίγονται οι περισσότεροι συγγραφείς fantazy, στην ανάλυση των σχέσεων και των δυνάμεων που κυριαρχούν σ' αυτόν τον κόσμο και τον κάνουν να στέκεται γερά στα πόδια του. Κι είναι φανερό ότι η θητεία της στην επιστημονική φαντασία την στηρίζει σ' αυτήν την επιτυχημένη "άρση της δυσπιστίας του αναγνώστη" χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει σε "από μηχανής Θεούς".
Αν προσθέσει κανείς σε όλα αυτά και το γεγονός ότι εγώ προσωπικά έχω να γκρινιάξω μόνο για καμμιά πενηνταριά "αδόκιμες" λέξεις σε 571 σελίδες, νομίζω πως είναι φανερή και η λογοτεχνική αξία του βιβλίου.
Ας είναι καλοτάξιδοι οι Λαξευτές!
Και βάζω αυτήν την ευχή στο τέλος, μόνο και μόνο για να πειράξω την Βάσω, αφού γνωρίζω από τα εργαστήρια πόσο βαρετά θεωρεί δραματουργικά τα θαλασσινά ταξίδια...
6 comments:
Στρωτό γράψιμο, απλωμένη αλλά συνεπής και χωρίς τρύπες πλοκή, εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός χαρακτήρων χωρίς όμως η συγγραφέας να πελαγοδρομεί ανάμεσά τους. "Οι Λαξευτές της Παλίρροιας" κλείνουν σε ένα δυνατό τέλος όλα τα θέματα που διαπραγματεύονται -κάτι πολύ σημαντικό που δυστυχώς δεν συμβάινει πάντα. Κι επειδή έχω την τιμή να διαβάζω αυτές τις μέρες το δεύτερο μέρος που ακόμα δεν έχει εκδοθεί, μπορώ να βεβαιώσω ότι παραμένει στο ίδιο υψηλό επίπεδο. Θα παραθέσω επίσης το σχόλιο ενός φίλου - με μεγάλη αναγνωστική προϋπηρεσία σε Ε.Φ. και Φάνταζυ - που έχει φτάσει μόνο μέχρι την σελίδα 200 του πρώτου βιβλίου που κυκλοφορεί: "Αν δεν το ήξερα, δεν θα φανταζόμουν με τίποτα ότι αυτό είναι Φάνταζυ Έλληνα συγγραφέα". Τέλος, Παναγιώτη, περιγράφεις πολύ πετυχημένα τον χαρακτήρα της Βάσως. Και προσωπικά, είμαι εδώ και καιρό ίσως ο μεγαλύτερος εκμεταλλευτής των αρετών της...
Πολυαγαπημένε μου mman που έχει προυπερεσία στην εκμετάλευση κάθε αρετής υποκλήσου στην Βάσω γιατί:
Ο μύθος της Βάσος έχει σημαντικούς και πρωτότυπους άξονες. Οι Λαξευτές της παλίρροιας κινούνται σε ένα χώρο που διέπεται από τις δυνάμεις της εντροπίας και τις μοριακές τροχιές συγχρόνως. Οι ήρωες, που οι χαρακτήρες τους είναι και ο κορμός της πλοκής, είναι τα διαφυγόντα ηλεκτρόνια μιας
εξελισσόμενης Ιστορίας. Ο ίδιος ο μύθος κρατάει ένα μυστικό συσσωρευμένης εντροπίας αποκαλύπτοντας, ότι πριν από το παρελθόν υπάρχει ένα άλλο παρελθόν όπου το γνωστό και καθημερινό είχε μια άλλη μορφή.
Η πρωτοτυπία του μύθου σηματοδοτείται από την διαπίστωση ότι η πέτρα και οι ισχυρές δυνάμεις που διέπουν καθετί υλικό έχει άμεση σχέση με την φωτιά, δηλαδή για λόγους ποιητικής αδείας περιέχει κάθε ύλη με δυνατότητα παραγωγής ενέργειας και η ενέργεια αυτή διέπεται από τους νόμους της εντροπίας που κυβερνούν το σύστημα αυτό. Οι ήρωες το γνωρίζουν, το έχουν αποδεχτεί και έχουν την δυνατότητα να επέμβουν στην διαδικασία αυτή, την χρήση της ενέργειας εν αδράνεια.
Υπάρχουν πολλά σημεία που η Βάσω δανείστηκε από το δημοτικό δράμα για να προσεγγίσει τον αναγνώστη σε αυτή την διαδικασία: την αναγνώριση της καταγωγής, το πεπρωμένο της δράσης του ήρωα, την μεταβίβαση της εξουσίας σε με κληρονομική διαδοχή και την ευθύνη του πεπρωμένου σε φυλετική δομή. Όλα τα παραπάνω συντελούν στο να γίνει πιο οικείος αυτός ο δύσκολος μύθος.
Ο τίτλος σηματοδοτεί και την δυσκολία του εγχειρήματός της να παραμείνει στο φανταστικό χωρίς να μας διασαλεύει το γνωστό μας σύμπαν και να θέσει ερωτήματα που δεν αφορούν την ιστορία που θέλει να μας εκθέσει. Αυτό και μόνο είναι μεγάλη τιμή σε κάθε αναγνώστη της και δείγμα σεβασμού προς το κοινό της που επιτρέπει σε όσους επιθυμούν την εκ βάθρων αναμέτρηση να την διεκδικήσουν με τους δικούς τους όρους και όσους όχι να απολαύσουν την συγγραφή της.
Δεν φείδεται λεπτομερειών που θα διευκολύνουν αλλά και δεν υστερεί στην διείσδυση ερωτημάτων περί του αμφίσημου και των δυνατοτήτων επιλογών για τη περιγραφή της εμπειρίας κάθε προσλαμβάνουσας πληροφορίας. Είμαστε ό,τι πληροφορία επιλέγουμε να καταναλώσουμε και απωθούμε σε μια γκρίζα ζώνη ενέργειας κάθε πληροφορία που επιλέγουμε να αγνοήσουμε με ολέθρια αποτελέσματα.
Το γενικό συμπέρασμα του μύθου επιβεβαιώνει, ότι οι γνώστες είναι αυτοί που μπορούν να έχουν συνείδηση του παρόντος και του αιτιατού, άρα οι κατέχοντες βαθιά πολιτική σκέψη. Ενώ οι κληρονόμοι της εξουσίας επιβάλλεται να συνεργαστούν μαζί τους. Συμπέρασμα που όχι μόνο έχει διατρανεύσει η ιστορία αλλά και που η ίδια ιστορία έχει αποδεχτεί ως σκόπελο των ιστορικών μεταρρυθμίσεων.
Η Βάσω ξεπερνά τον σκόπελο με την ουτοπική γνώση σε φυλετικό επίπεδο και μας αφήνει άναυδους θέτοντας υπόγεια το ερώτημα « αφού είμαστε γνώστες τι πρέπει να πράξουμε;» και απαντά «κατά συνείδηση»! Ο έχων συνείδηση ας ενεργήσει! Αλλά μην παραλείψετε να το διαβάσετε.
Ευχαριστώ και τους δυο σας για όσα καταθέσατε εδώ. Νοιώθω πως είναι δυό ακόμα εμπεριστατωμένες απόψεις για το βιβλίο.
Και με την ευκαιρία, Τέτη, παράτα το anonymous και βάζε έστω και σε συντομογραφία το όνομά σου. Αργότερα, δεν θα ξέρω που να πληρώσω τα δικαιώματα για τα κείμενα που γράφεις εδώ...
Μένω ενεός (πάροδος Σόλωνος). Θα το ξεκινήσω το συντομότερο.
ohi, den mou fanike pos axize toso poli. i ploki itan akros provlepsimi kai pragmatika "peinousa" gia mia antropi pou pote den mou harisitke. genika diafono me tis parapano kritikes. fainetai oti to ehei grapsei ellinas, kai malista fainetai poli.
Το έχω διαβάσει αλλά με ενόχλησε από τη μία η προβλεψιμότητα του σεναρίου και από την άλλη η πραγματικά απλοϊκή και ανώριμη παράθεση των χαρακτήρων. Εννοώ πως είναι βέβαια πολύ καλό να γράφουν οι Έλληνες φανταζυ και να εκδίδεται, αλλά περιμένω να διαβάσω και κάπως καλύτερα πράγματα. Έχω διαβάσει Φιαμού, Μαμούτο, Πλιώτα, Δεσποτάκη και πρέπει να ομολογήσω πως οι περισσότεροι με ικανοποίησαν περισσότερο από την Χρήστου. Όμως, ξαναλέω: είναι ενθαρρυντικό να γράφουν οι Έλληνες.
Post a Comment