Λάθος Οδηγίες - Αλέκος Παπαδόπουλος - Τρίτων + Επιστροφή

ΑΡΧΙΚΟ ΜΠΛΑ-ΜΠΛΑ
Οι Λάθος Οδηγίες είναι το πρώτο βιβλίο του Αλέκου Παπαδόπουλου και κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2008 από τις εκδόσεις Τρίτων. Πρόκειται για μια συλλογή 16 διηγημάτων χωρισμένων σε τέσσερις θεματικές ενότητες. Τρία ακόμη "καρκινικά" κείμενα εμφανίζονται ανάμεσα στις ενότητες υπό την επικεφαλίδα "Διαφημίσεις". Το βιβλίο κλείνει με μια σελίδα-ιστορικό των διηγημάτων όπου αναφέρεται ποια από αυτά είναι αδημοσίευτα, ποια έχουν δημοσιευθεί στο "9" (ή - και) παρουσιασθεί στα Λογοτεχνικά Εργαστήρια της ΑΛΕΦ και στα ΦΕΦΕ ή ακόμα έχουν γραφτεί ειδικά για το ΦΕΦΕ και βραβευθεί εκεί. Για να τελειώνω όμως με τα data του βιβλίου, το εξώφυλλο και τα μικρά διακοσμητικά των ενοτήτων είναι του Σταύρου Ντίλιου (γνωστού ρομποτομανή), οι σελίδες 221 και η τιμή του 12,54 με ΦΠΑ. Την κεντρική διάθεση έχει αναλάβει το Βιβλιοπέλαγος.

ΤΟ ΨΗΤΟ
Η πρώτη ενότητα ονομάζεται ΔΕΛΤΙΟ ΘΥΕΛΛΗΣ και περιλαμβάνει τα διηγήματα:
Α) Απασφάλιση
Β) Πρώιμη Χήρα
Γ) Πράγματα να Κάνω Χθες
Δ) Έφεση Αμαρτιών
Ε) Καινή Σπορά
Η ενότητα αυτή αντανακλά κατά την γνώμη μου την πιο "γκαζωμένη" πλευρά του Αλέκου Παπαδόπουλου και θεματικά και ρυθμικά και υφολογικά. Τα πρώτα τέσσερα διηγήματα είναι γραμμένα με πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενώ το τελευταίο με τριτοπρόσωπη που όμως ακολουθεί την (ανατριχιαστικά) περιορισμένη οπτική του ήρωα. Συνολικά, βρίσκω την ενότητα αυτή πολύ δυνατή και δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο διήγημα έναντι των άλλων, ακόμα και συναισθηματικά. Κανένα δεν "το πάω" πιο πολύ, και αν και οι διαφορές μεταξύ των θεμάτων και των ηρώων είναι πραγματικά μεγάλες, η συνοχή του κόσμου που διαδραματίζονται(στο εγγύς μέλλον) παραμένει συνεχώς μέσα στο πλάνο. Οι απόηχοι των επιρροών του Α.Π. είναι καλά χωνεμένοι και δουλεμένοι και η χρήση της γλώσσας (ιδίως στην Απασφάλιση) καινοτόμα με πραγματικό δραματουργικό λόγο.

Ανάμεσα στην πρώτη και την δεύτερη ενότητα μεσολαβούν ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ. Το κείμενο "Στον Αστερισμό του Καρκίνου" δείχνει την μεγάλη ικανότητα του συγγραφέα να χειρίζεται τον γραπτό λόγο του είδους. Το αποτέλεσμα έχει ενδιαφέρον, αλλά κατά την γνώμη μου μόνο σαν άσκηση ύφους. Σαν ένα καλοπαιγμένο σόλο ηλεκτρικής κιθάρας, που αποδεικνύει την μαεστρία του δημιουργού του ακι την χαρά του "γράφω για να γράφω".

Η δεύτερη ενότητα ονομάζεται ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ και περιλαμβάνει τα διηγήματα:
Α) Ένα Μικρό Αντάλλαγμα
Β) Αβραμελίνη
Γ) Ανέπαφες Αξίες
Δ) Υπογείωση
Το πρώτο χρησιμοποιεί και πάλι πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Το δεύτερο τριτοπρόσωπη με πανθορώντα αφηγητή. Το τρίτο είναι και πάλι πρωτοπρόσωπο με "ενθέσεις" του κειμένου που έχει αναλάβει να γράψει ο ήρωας και το τέταρτο τριτοπρόσωπο με "ενθέσεις" των σκέψεων ενός από τους χαρακτήρες που βρίσκεται σε κώμα. Η ενότητα συνολικά δεν αναδύει ένα και μόνο "άρωμα", δεν είναι τόσο συνεκτική όσο η πρώτη, αλλά περιστρέφεται πολύ καλά γύρω από την θεματική που δηλώνει ξεκάθαρα ο τίτλος της. Υπάρχει εδώ χώρος για χιούμορ (αρκετές φορές πικρό), ένας απόηχος κλασσικής επιστημονικής φαντασίας της "Χρυσής Εποχής" στο πρώτο διήγημα και στο τελευταίο στοιχεία της λογοτεχνίας Τρόμου που αξιοποιούνται πολύ δημιουργικά. Προσωπικά ξεχωρίζω από αυτήν την ενότητα τις Ανέπαφες Αξίες, λόγω της (ίσως υπερβολικά) κρυμμένης τους ανατροπής.

Και πάλι ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ. Ισχύει ότι έγραψα παραπάνω, αλλάζει μόνο ο τίτλος. Είναι "Καρκινικός Κώδικας".

Η τρίτη ενότητα ονομάζεται ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ και περιλαμβάνει τα διηγήματα:
Α) Horrorscope
Β) Όλοι οι Σωτήρες της Γης
Γ) Ο Φλοίσβος των Άστρων
Τριτοπρόσωπη συν πρωτοπρόσωπη αφήγηση στα δύο μέρη του πρώτου διήγηματος, καθαρή πρωτοπρόσωπη στα δεύτερο και τρίτο. Ούτε αυτή η ενότητα είναι συνεκτική, όμως η χρήση της γλώσσας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα στο Horrorscope, υπάρχει μια πολύ ωραία ιδέα στους Σωτήρες της Γης και προσωπικά θεωρώ κορυφαίο διήγημα από κάθε άποψη τον Φλοίσβο. Ίσως γιατί μου ταιριάζει πραγματικά πολύ και αν και ξέρω πως ποτέ δεν θα μπορούσα να το γράψω με τον τρόπο του Αλέκου, θα ήθελα να είχα συλλάβει αυτήν την ιδέα...

Οι τελευταίες ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ έχουν τον τίτλο Καρκινοβασίες και ακολουθούν τον ίδιο δρόμο.

Η τέταρτη και τελευταία ενότητα ονομάζεται ΟΡΦΑΝΑ ΚΑΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ και έμαθα πως είναι "ρουλετικός" όρος. Εδώ περιλαμβάνονται τα διηγήματα:
Α) Λάθος Οδηγίες
Β) Νομοσχέδια για την Βαρύτητα
Γ) Cyrano De Spaceark
Δ) Οι Πύλες της Σιωπής
Τα πρώτα δύο υποθέτω πως είναι τα Ορφανά και τα υπόλοιπα δύο οι Γείτονες. Οι Λάθος Οδηγίες ακολουθούν πρωτοπρόσωπη αφήγηση (με κλασικό Παπαδοπούλειο ύφος και ίσως θα μπορούσαν να ενταχθούν στην πρώτη ενότητα) ενώ τα Νομοσχέδια για την Βαρύτητα τριτοπρόσωπη κατά το μεγαλύτερο μέρος της σπονδυλωτής ανάπτυξής τους. Τα τελευταία δύο διηγήματα του βιβλίου είναι στην ουσία "αναδιηγήσεις" γνωστών μύθων (του Συράνο και των Θεσπιέων) που έχουν μεταφερθεί στον χωροχρόνο με "πειραγμένο" το μύνημά τους. Προσωπικά πιστεύω πως αυτά τα δύο τελευταία διήγηματα αποτελούν την απαρχή μιας μεγαλύτερης θεματικής ενότητας του Α.Π. και θα ήταν καλύτερα να μην τα περιλάβει στο βιβλίο, αλλά να περιμένει την συνέχεια που σίγουρα θα του προκύψει και να τα εκδώσει όλα μαζί σε μια εννιαίου ύφους και θέματος συλλογή.

ΤΕΛΙΚΟ ΜΠΛΑ-ΜΠΛΑ
Οι Λάθος Οδηγίες πατάνε πολύ γερά στα πόδια τους και αξίζουν όλη την προσοχή του αναγνώστη. Πρέπει όμως να αντιμετωπιστούν σαν αυτό που δηλώνουν εξαρχής ότι είναι. Μια Συλλογή Διηγημάτων Επιστημονικής Φαντασίας. Ο Αλέκος Παπαδόπουλος διεκδικεί το δικαίωμά του να είναι ένας συγγραφέας που ακολουθεί πολλούς δρόμους στην επιλογή των θεμάτων του και να αξιοποιεί την σχεδόν χαμαιλεοντική ικανότητα του να παράγει διαφορετικό "παίξιμο" ανάλογα με το θέμα που συλλαμβάνει και επεξεργάζεται. Το αν αυτό θολώνει λίγο την εικόνα που σχηματίζει για τον "άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τις λέξεις" ο αναγνώστης του, δεν πρέπει το θεωρεί αρνητικό. Γιατί η μόνη εννιαία γραμμή που διατρέχει το έργο του, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνομαι εγώ, είναι μια μεγάλη λατρεία για την αμφισημία.

ΑΣΧΕΤΟ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Γύρισα πίσω. Και ελπίζω πως θα παραμείνω...