Η παραδοσιακή καλλιέργεια λαχανικών και τα μυστικά της 1954-2004 (κλοπιποστάρισμα)

Βιβλία: “Η παραδοσιακή καλλιέργεια λαχανικών και τα μυστικά της 1954-2004″
Ένας κηπουρός στη Λευκάδα*

Της Χαράς Σαΐτη
xsaiti@yahoo.gr

Ο κ. Γιώργος Κηπουρός, όνομα και πράμα, χωρίς να το συνειδητοποιεί, περιγράφει με δυο απλά λόγια μια ζωή γεμάτη απλότητα και σοφία, γεμάτη αλήθεια.

Ο κ. Γιώργος Κηπουρός, όνομα και πράμα, χωρίς να το συνειδητοποιεί, περιγράφει με δυο απλά λόγια μια ζωή γεμάτη απλότητα και σοφία, γεμάτη αλήθεια.

«Εμένα το χωράφι ήταν το επάγγελμά μου, το χόμπι μου, η ψυχαγωγία μου, το καφενείο μου, όλα. Δουλειά ήταν, αγγαρεία δεν ήταν.»
Ο κ. Γιώργος Κηπουρός, όνομα και πράμα, χωρίς να το συνειδητοποιεί, περιγράφει με δυο απλά λόγια μια ζωή γεμάτη απλότητα και σοφία, γεμάτη αλήθεια.
Ήρθε από τις Σέρρες στη Λευκάδα για να μοιραστεί την 50χρονη εμπειρία του μαζί μας, χωρίς να υπολογίζει κόπο και έξοδα.
«Εγώ νόμιζα πως όλοι έτσι καλλιεργούσαν, επειδή ήταν εύκολο για μένα, νόμιζα πως όλοι έτσι έκαναν. Όταν κατάλαβα πως οι άλλοι παιδεύονται με ραντίσματα, φάρμακα, λιπάσματα, κοπριές, εντύπωση μ’ έκανε. Κάποτε με ανακάλυψαν οι οικολόγοι και μου είπαν αυτά όλα να τα γράψω και να τα λέω, μαζί μου να μην τα πάρω…»
Κηπουρός για 50 χρόνια – σταμάτησε τώρα να καλλιεργεί για λόγους υγείας- κατάφερε να παράγει λαχανικά υψηλής ποιότητας, εφαρμόζοντας μια πολύ απλή μέθοδο, που ο ίδιος υιοθέτησε, απόσταξη προσεκτικής παρατήρησης της φύσης.
«Όταν ξεκίνησα, έβαλα ένα στοίχημα με τον εαυτό μου, να πετύχω να καλλιεργώ χωρίς τίποτα, με φυσικό τρόπο, και αν δεν τα κατάφερνα θα άλλαζα επάγγελμα. Τελικά το στοίχημα αυτό το κέρδισα…»
Με την παρατήρηση και τις συχνές δοκιμές, με λάθη και αποτυχίες, τελικά βγήκε ένα καλό αποτέλεσμα: λαχανικά με αυθεντική γεύση, πλούσια παραγωγή χωρίς πολύ κι άσκοπο κόπο και έξοδα, χαμηλό δηλαδή κόστος, και το χωράφι πάντα αειφόρο και ακμαίο.
Στο κτήμα του στις Σέρρες, ο κόσμος πήγαινε να ψωνίσει με κλειστά τα μάτια. Η παρουσία του και μόνο αποτελούσε εγγύηση για τη γνησιότητα των προϊόντων.
«Το φυτό είναι σαν να έχεις υιοθετήσει ένα παιδί. Δε φύτρωσε μόνο του. Εμείς που το φυτέψαμε, εμείς είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτό. Πρέπει να αφουγκραστούμε, πότε θέλει νερό, πότε ζέστη, πότε δροσιά. Παιδί μας είναι…»
Η μέθοδός του, απλή κι άλλο τόσο σοφή. Το χώμα δεν σκάβεται ποτέ πολύ βαθιά, ενσωματώνεται πάντα η οργανική ύλη, και προσέχουμε πολύ τα ποτίσματα. Το φυτό δεν πρέπει να διψάσει, πρέπει να προβλέψουμε όταν διψάσει να έχει νερό. Οι ασθένειες και οι προσβολές από έντομα και μύκητες, είναι δείγματα των δικών μας λαθών, και μόνο αυτό.
«Ήθελα να πετύχω με δοκιμές. Με παρατήρηση. Δε μ’ ενδιέφερε το αποτέλεσμα. Ούτε γεννήθηκα μ’ αυτά που ξέρω. Τα έμαθα σιγά, σιγά, μου πήρε 50 χρόνια. Αποτύγχανα και χαιρόμουνα, γιατί ήξερα ότι απ’ αυτό θα βγάλω, θα μάθω. Σκοπός μου ήταν πάντα το σωστό και υγιεινό προϊόν. Ό,τι πάρει ο πελάτης να είναι καθαρό και υγιεινό. Να έχει την αυθεντική γεύση, να είναι νόστιμο, να μένει ο άλλος ευχαριστημένος. Να έχω τη συνείδησή μου καθαρή. Έτσι έκανα και δε μ’ ένοιαζε τίποτα άλλο.»

Πολύ σημαντικό για τις καλλιέργειες είναι επίσης να αποφεύγονται οι κοπριές. Οι παλιότεροι αγρότες θεωρούσαν την κοπριά απαραίτητο στοιχείο για να γίνουν γρήγορα και μεγάλα τα προϊόντα τους. Αυτό όμως είναι καταστροφή για το χωράφι, γιατί φέρνει ανισορροπία, με αποτέλεσμα πολλές αρρώστιες και ζιζάνια. Και το κυριότερο, αλλοιώνει τη γεύση των λαχανικών! Είναι σαν να τα ντοπάρουμε, να τα γεμίζουμε τοξίνες. Δυστυχώς σήμερα, οι παλιές γεύσεις μας είναι άγνωστες. Λίγοι από εμάς έχουν δοκιμάσει αγνά πράγματα κι έχουν την εμπειρία εκείνων των γεύσεων. Οι παλιές ντόπιες ποικιλίες, καλλιεργημένες με φυσικό τρόπο, έχουν μείνει στο περιθώριο, για να μην πω πως τείνουν να περάσουν στην ιστορία. Ο σύγχρονος πολιτισμός μας έκανε κατά πολύ φτωχότερους…
Μαζί με τη βαθιά γνώση της κηπουρικής τέχνης, βασισμένη στην αντιγραφή της φύσης, στην εμπέδωση των φυσικών κανόνων ισορροπίας, ο κ. Κηπουρός επινόησε κι ένα σωρό εργαλεία, που κάνουν τη ζωή του αγρότη εύκολη. Όλα είναι φτιαγμένα από φτηνά υλικά, επαναχρησιμοποιημένα αντικείμενα, πανεύκολα στην κατασκευή και στη χρήση. Με αυτά, η σπορά ψιλών σπόρων, το φύτεμα, το ξεχορτάριασμα, φαίνονται παιχνιδάκι. Έτσι κατάφερε να καλλιεργεί εντατικά πολλά στρέμματα μόνος του, χωρίς ιδιαίτερο κόπο και με άριστα αποτελέσματα.
Στο σεμινάριο που έγινε το περασμένο σαββατοκύριακο (5 και 6 Σεπτεμβρίου 2009) στο κτήμα μας, μοιραστήκαμε αυτές τις εμπειρίες μαζί του, και δεν χορταίναμε να τον ακούμε. Η ταπεινότητά του, η διακριτικότητα, το ήθος του, η σχεδόν παιδική του αφέλεια, η αγνότητα των προθέσεων, η ειλικρίνεια του, η διάθεσή του να προσφέρει τις δικές του αλήθειες, έδιωξαν και το τελευταίο ίχνος καχυποψίας, άνοιξαν τις καρδιές, ένωσαν για λίγες ώρες τον κόσμο που είχε έρθει. Και ήταν αρκετός αυτός ο κόσμος: οι περισσότεροι από Λευκάδα, άλλοι από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη ήρθαν ειδικά για το σεμινάριο, άλλοι από τα Γιάννενα και την Πρέβεζα.
Οι παλιές ντόπιες ποικιλίες, καλλιεργημένες με φυσικό τρόπο, έχουν μείνει στο περιθώριο, για να μην πω πως τείνουν να περάσουν στην ιστορία. Ο σύγχρονος πολιτισμός μας έκανε κατά πολύ φτωχότερους…
Στο τέλος αισθανόμαστε όλοι φίλοι, δοκιμάσαμε προϊόντα από το κτήμα για να θυμηθούμε και να γνωρίσουμε τις παλιές γεύσεις και τ’ αρώματα, ήπιαμε κι ένα ποτηράκι στην υγειά του κυρ-Γιώργου.
Κι εκείνος, αποτραβηγμένος κάπως, για να ξεκουραστεί και να ησυχάσει, ευχαριστημένος που είδε ανθρώπους να συμμερίζονται τις δικές του ανησυχίες, μας έλεγε:
«Ακούω που λένε, πότε θα βγω στη σύνταξη, πότε να περάσει ο καιρός. Μη λέτε έτσι, καλό αυτό δεν είναι. Να ζήσετε με το σήμερα. Γιατί μετά, όταν θα βγείτε στη σύνταξη, θα λέτε πότε πέρασε η ζωή μου, δεν το κατάλαβα. Θα κοιτάτε πώς θα περάσετε την ημέρα, πώς θα την ευχαριστηθείτε, πως θα λύσετε τα σημερινά προβλήματα. Με το σήμερα να ζήσετε…»

Στις 21 Ιουλίου 2010 ο κ. Γιώργος Κηπουρός και ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης ενημέρωσαν τους κηπουρούς πέντε μοναστηριών του Αγίου Όρους. Ένα από τα δώρα που άφησε ο κ. Γιώργος ήταν και μία από τις πατέντες του στον πατέρα Ανδρέα, που ενθουσιάστηκε ιδιαίτερα με τις πατέντες του κ. Γιώργου.

Το Μάρτιο του 2011 ο κ. Γιώργος Κηπουρός παραχώρησε τα πνευματικά δικαιώματα του βιβλίου του στο Πελίτι. Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γιώργο γι’ αυτή του την πράξη.
Όσοι ενδιαφέρεστε για το βιβλίο του κ. Γιώργου: «Η παραδοσιακή καλλιέργεια λαχανικών και τα μυστικά της 1954-2004 χωρίς λιπάσματα – φυτοφάρμακα – ραντίσματα – κοπριά». μπορείτε να το προμηθευθείτε από το Πελίτι, τηλέφωνο 2524022059 από τις 9:00 το πρωί έως τις 13:00 το μεσημέρι.

Πηγή: Εναλλακτική Κοινότητα Πελίτι / http://www.peliti.gr/