ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Από τον ΙΖ' αιώνα η συζήτηση περί της ύπαρξης μιας οργανωμένης Πολιτείας εστίασε την προσοχή των Ευρωπαίων διανοουμένων. Η άποψη ότι η εγκαθίδρυση ενός απολυταρχικού καθεστώτος θα έβαζε συγκεκριμένα όρια στον κοινωνικό ατομικισμό αμφισβητήθηκε μετά το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης και την γέννηση του εργατικού κινήματος. Η διάδοση των ιδεωδών του Ρώσου αναρχικού Μιχαήλ Μπακούνιν αποτελούσε την αφετηρία για την εξέλιξη των φιλοσοφικών θεωριών για την φύση της πολιτικής εξουσίας της οποίας ο κατασταλτικός χαρακτήρας έγινε παντελώς φανερός με την σημερινή οικονομική κρίση. Αξίζει να σημειωθεί πως στην περίπτωση την Κύπρου παρατηρείται μια αυτοκαταστροφική τάση με την παταγώδη κατάρρευση των βασικών κρατικών θεσμών.
Η ΤΡΙΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ
Τον προηγούμενο Ιανουάριο οι αντιπρόσωποι των δανειστών μετέβησαν στο νησί της Αφροδίτης για την τρίτη αξιολόγηση του προγράμματος εξυγίανσης. Οι συνομιλίες τους με τα κυβερνητικά στελέχη άγγιζαν το θέμα της πώλησης του 18% των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου που ακόμα βρίσκονται στα χέρια της υπό εκκαθάριση Λαϊκής και το ξεπούλημα των ημικρατικών οργανισμών μέσω μιας διάταξης που προβλέπει:
A) Την αποκρατικοποίηση της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (CΥΤΑ),
B) Την αποκρατικοποίηση της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (AHK),
Γ) Την αποκρατικοποίηση της Αρχής Λιμένων Κύπρου (AΛK),
Δ) Την αποκρατικοποίηση οποιουδήποτε άλλου δημόσιου περιουσιακού στοιχείου σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η ψήφιση του αντίστοιχου νόμου ήταν το προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της δόσης που προγραμματίζεται για τον επόμενο Απρίλιο. Οι περίπλοκες σχέσεις μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων (ΔΗΣY-ΔΗΚΟ-ΕΥΡΩΚΟ) επηρέασαν ολόκληρη τη διαδικασία. Στις 26 Φεβρουαρίου η Κεντρική Επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος ανακοίνωσε την οριστική αποχώρηση από την κυβέρνηση. Την επόμενη ημέρα, στην πιο κρίσιμη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής της πρόσφατης ιστορίας της χώρας, υλοποιήθηκε το χάσμα: οι τροπολογίες του ΔΗΚΟ περί της τήρησης των συλλογικών συμβάσεων και της μετάταξης των δημοσίων υπαλλήλων σε άλλες κρατικές υπηρεσίες σε περίπτωση απόλυσης απορρίφθηκαν με αποτέλεσμα την αποφασιστική αποχή πέντε από τα οχτώ μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος και την καταψήφιση του νομοσχεδίου. Κατόπιν έντονων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων μεταξύ του Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, της ηγεσίας του ΔHΚΟ και της Τρόικας, το κείμενο κατατέθηκε ξανά στην Βουλή με την τροποποίηση κάποιων παραγράφων του άρθρου 5 που καθορίζουν τον ρόλο της Μεικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής στην αποκρατικοποίηση ημικρατικών οργανισμών και την τήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σύμφωνα με τους συνταγματικούς όρους. Στις 4 Μαρτίου ο νόμος ενεκρίθη με 30 υπέρ και 26 κατά. Οι εργαζόμενοι της CYΤΑ προκήρυξαν τριήμερη απεργία, ενώ της AHK προχώρησαν σε περιοδικές διακοπές ρεύματος. Πιο ήσυχη ήταν η κατάσταση στα λιμάνια, όπου η δραστηριότητα σταμάτησε μόνο ένα 24ωρο.
ΤΟ "ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΥΠΡΟΥ" ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΥΠΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΕΚΟ
Για να εμβαθύνουμε το θέμα της αποκρατικοποίησης των ημικρατικών οργανισμών χρειάζεται μια μικρή εισαγωγή για το "σύστημα Κύπρου". Πρόσφατα ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος B' δήλωσε ότι η υπερστελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών ήταν ένα από τα κύρια προβλήματα της χώρας καταδικάζοντας και την συμπεριφορά των απλών πολιτών που γύρευαν το πολιτικό μέσον για να τακτοποιηθούν ως υπάλληλοι της Εθνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας επωφελούμενοι από την άνοια του προκατόχου του. Βέβαια, ο Μακαριότατος λησμονεί ότι μέσω αυτών των αλλεπάλληλων σχέσεων οι κύριοι βουλευτές εξασφάλισαν την επανεκλογή τους. Ένας φαύλος κύκλος που ίσως δεν θα τελειώσει με την "νέα τάξη πραγμάτων"....
Από τις αποκρατικοποιήσεις η Κύπρος πρέπει να αποταμιεύσει 1.4 δισεκατομμύριο ευρώ. Η αξία κάθε επιχειρήσης κυμαίνεται από το 1 μέχρι το 1.5 δισεκατομμύριο αν λαμβάνουμε υπόψη μας τα έσοδα τους κατά τα τελευταία 10 χρόνια. Πάντως, υπάρχουν άλλοι παράγοντες όπως τα χρέη, τα αποθέματα και τα περιουσιακά στοιχεία που θα μετατρέψουν τους όρους της συναλλαγής.
Η AHK εργοδοτεί 2250 μόνιμους υπαλλήλους και 60 συμβασιούχους. Η οικονομική κατάσταση της είναι εφιαλτική: το 2010 η εταιρεία ζήτησε από την κυβέρνηση ένα δάνειο για να καλυφθεί το ταμειακό έλλειμμα αξίας 241 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο τριπλασιάστηκε μετά την περσινή κρίση ρευστότητας. Αυτό οφείλεται κυρίως σε άστοχες επενδύσεις αξίας 600 εκατομμυρίων στην κατασκευή μονάδων παραγωγής 1500 MW όταν η ζήτηση δεν φτάνει στα 1000 και στο ογκώδες λειτουργικό κόστος: σύμφωνα με την έκθεση της Γενικής Ελέγκτριας του Κράτους, κυρίας Χρυστάλλας Γεωρκάτζη, ο κάθε εργαζόμενος έχαιρε 42 επιδομάτων, κάτι που προϋποθέτει επιπλέον δημόσιες δαπάνες αξίας 11 εκατομμυρίων. Η AHK εφαρμόζει τον συντελεστή ΦΠΑ 19% στην ηλεκτροδότηση και βρίσκεται σε εξέλιξη μια δικαστική διαμάχη με την Εθνική Ρυθμιστική Αρχή για την μείωση του 8% στις τιμές.
Η CYTA είναι ο κύριος προμηθευτής σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, Internet και συνδρομητικής τηλεόρασης στην Κύπρο και διαθέτει υποκαταστήματα και στην Ελλάδα. Η επιχείρηση αριθμεί 2.300 μόνιμους υπαλλήλους που παίρνουν, κατά μέσον όρον, 64.000 ευρώ ετησίως συν οχτώ επιδόματα. Στο τέλος του 2012 τα κέρδη προ φόρων της CYTA ανήλθαν στα 47 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στην ελληνική θυγατρική σημειώθηκαν ζημιές αξίας 20.6 εκατομμυρίων. Πρόκειται, βέβαια, για μια εταιρεία που θα προσελκύσει τους ξένους επενδυτές για την ακίνητη περιουσία, τον κύκλο της πελατείας της και κυρίως το υποθαλάσσιο καλώδιο οπτικών ινών που συνδέει την Κύπρο με την Ελλάδα και την Μέση Ανατολή. Πάντως, εγείρει ανησυχίες το πρόβλημα της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της CΥΤΑ αφού τα μειωμένα έσοδα της απαγόρευσαν δαπάνες για την βελτίωση υποδομών πληροφορικής που, σύμφωνα με την κοινή γνώμη, καταρρέουν. Επιπροσθέτως, η ανάμειξη της σε διάφορα σκάνδαλα όπως την αγοραπωλησία ακίνητων Τουρκοκυπρίων στην Λάρνακα και την σύναψη παράνομων συμβάσεων χορηγίας των κυπριακών ΠΑΕ με τα χρήματα του Ταμείου Συντάξεων των εργαζομένων έβλαψαν την εγκυρότητα της.
Η ΑΛK διαχειρίζεται όλα τα λιμάνια της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των κατεχόμενων. Πρόκειται για ένα από τα λίγα κερδοφόρα κρατικά ιδρύματα που αυτοχρηματοδοτεί τις επενδύσεις της. Παρά την φθίνουσα πορεία της Κύπρου ο οργανισμός, που έχει 300 μόνιμους και 100 έκτακτους υπαλλήλους πραγματοποιεί καθαρά κέρδη 25 εκατομμυρίων ετησίως.
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΗΣ ΚΛΟΠΗΣ ΥΠΟΝΟΜΕΥΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ
Από τότε που υπεγράφη το Μνημόνιο Συναντίληψης (30-4-2013) ήρθαν στο φως πολλές υποθέσεις κακοδιαχείρισης ημικρατικών οργανισμών. Ένα από τα πιο λαμπρά παραδείγματα είναι των Κυπριακών Αερογραμμών των οποίων τα χρέη, στο τέλος του 2012, ανέρχονταν στα 55 εκατομμύρια ευρώ. Η εταιρεία κατέστρωσε σχέδιο αναδιάρθρωσης που προβλέπει κρατική ενίσχυση 102 εκατομμυρίων για να καταστεί βιώσιμη η επιχείρηση με την μείωση της δραστηριότητας της. Το κείμενο τελεί υπό την έγκριση της Κομισιόν και δυο είναι τα πιο πιθανά σενάρια για το μέλλον του αερομεταφορέα: ιδιωτικοποίηση η κλείσιμο. Άλλο ανοιχτό μέτωπο είναι οι αμοιβές των κυβερνητών και συγκυβερνητών που μήνυσαν την εταιρεία αφού μειώθηκαν οι εισφορές στο Ταμείο Συντάξεων τους από το 8% προς το 1%.
Στο τέλος Φεβρουαρίου, το Υπουργικό Συμβούλιο έβαλε λουκέτο στην Αρχή Κρατικών Εκθέσεων. Τα χρέη της εταιρείας άγγιζαν τα 9 εκατομμύρια (1.5 με το Κράτος, 1.5 με τρίτους και 6.5 με τις τράπεζες), ενώ το προσωπικό έμεινε απλήρωτο τον Ιανουάριο. Η ακίνητη περιουσία της θα περάσει στα χέρια της Πολιτείας ενώ θα ψηφιστεί νόμος για την ένταξη κάποιων υπαλλήλων σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου.
Ανησυχητικά είναι και τα οικονομικά του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (ΡΙΚ). Στο τέλος του 2012, τα χρέη ξεπερνούσαν κατά 73 εκατομμύρια την αξία της ιδιωτικής περιουσίας της, ενώ στο Ταμείο Συντάξεων κατεγράφησαν ζημιές αξίας 93 εκατομμυρίων ευρώ. Ο πρόεδρος Γιώργος Τσαλακός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο απολύσεων και περικοπών στο μισθολογικό πλαίσιο που μέχρι στιγμής πρόβλεπε, σε ορισμένες περιπτώσεις, 6.000 ευρώ μηνιαίως για παρουσιαστές και την πρόσληψη διπλοθεσιτών.
Με αυτά τα δεδομένα ποιο είναι το μέλλον της νήσου;
No comments:
Post a Comment